อ่านมนุษย์ x mappa ชวนมองหาวิธีออกจาก echo chamber
เคยสังเกตไหมว่าเมื่อเรากำลังสนใจประเด็นอะไร ในช่วงนั้นหน้าฟีดในโซเชียลมีเดียมักจะมีประเด็นนั้นขึ้นมาให้เห็นบ่อยๆ
อัลกอริทึ่มอันชาญฉลาดและช่างรู้ใจกลั่นกรองข้อมูลที่เราพึงใจมาให้รับรู้แทบจะ 24 ชั่วโมงจนเราได้รับข้อมูลซ้ำๆ ยิ่งคิด ยิ่งค้นหาข้อมูล ยิ่ง ‘บังเอิญ’ ได้อ่านความคิดที่คล้ายๆ กันเหมือนเราได้อยู่ใน echo chamber หรือ‘ห้องที่สะท้อนแต่เสียงตัวเอง’ ข้อมูลเหล่านั้นจะช่วยตอกย้ำทัศนคติและวิธีมองโลกของเราจนก่อให้เกิด ‘ความเอนเอียงแบบยืนยัน’ หรือ ‘confirmation bias’ ซึ่งเป็นอคติอย่างหนึ่งที่เกิดจากการเลือกมองเพียงข้อมูลที่ตัวเราเองอยากจะเชื่อ หรือข้อมูลที่สนับสนุนว่าความเชื่อของเราถูกต้อง
ทุกวันนี้เรามีกลุ่มในโซเชียลมีเดียมากมายแทบจะทุกประเด็น ใครเห็นด้วยประเด็นไหน ก็ไปร่วมพูดคุยในประเด็นนั้นๆ แต่ละกลุ่มพัฒนา echo chamber ของตัวเองขึ้น ยิ่งพูดคุย ยิ่งหาข้อมูลมาสนับสนุน เสียงใน echo chamber ก็ยิ่งดังมากขึ้น แต่มันดังอยู่เฉพาะในวงจนเมื่อซูมเอาท์มามองภาพรวม เราจึงเห็น ‘พื้นที่แตกต่าง’ เกิดขึ้นเต็มไปหมด ไม่ว่าจะเป็นความต่างในหน่วยเล็กๆ ของสังคมอย่างช่องว่างระหว่างวัยในครอบครัว ไปจนถึงการแบ่งขั้วทางการเมือง พื้นที่เหล่านี้ ใหญ่ ชัด และดัง จน เบียด ‘พื้นที่แห่งความเข้าใจ’ ให้แคบลงเรื่อยๆ
ดร. ลิซ่า แมคเคลน จิตแพทย์ผู้อำนวยการด้านสุขภาวะทางการแพทย์จากศูนย์สุขภาพ Henry Ford ได้ให้คำแนะนำถึง 5 แนวทางในการออกจาก echo chamber ดังนี้
1.ยอมรับว่าเราทุกคนต่างมี echo chamber ของตัวเอง และความเอนเอียงในกระบวนการคิดนั้นเกิดขึ้นจริง การยอมรับคือขั้นแรกที่จะทำให้เราพยายามฟังและยอมรับมุมมองที่แตกต่าง
2.ฝึกนิสัยของการเช็คข้อมูลจากหลายแหล่งข่าว เพื่อทำให้มั่นใจว่าได้รับข้อมูลอย่างเพียงพอในเรื่องราวนั้นๆ
3.มองหา หรือพูดคุยกับคนที่มีความคิดเห็นและมุมมองแตกต่าง และรับฟังด้วยความคิดของเขาด้วยความเคารพ
4.จำไว้ว่า แค่เพียงเพราะคุณอยากให้บางอย่างเป็นจริง ไม่ได้แปลว่าเรื่องนั้นเป็นข้อเท็จจริง
5.เลือกอ่านหนังสือหรือสื่อที่สร้างประสบการณ์ที่แตกต่างจากความเคยชินปกติ การอ่านจะช่วยให้มี empathy และความเข้าใจกับประสบการณ์ที่แตกต่างได้มากยิ่งขึ้น
เพราะการอยู่ร่วมกันในสังคม อาจเรียกร้องให้เราก้าวเท้าออกจาก echo chamber
อ่านมนุษย์ x mappa ชวนอ่าน สร้าง ‘พื้นที่ความเข้าใจ’ ให้ทัน ‘พื้นที่เห็นต่าง’ 5 ขั้นตอนชวนออกจาก echo chamber ได้ที่ https://mappalearning.co/echo-chamber/
อ่านมนุษย์ x mappa เป็นโปรเจ็กต์ความร่วมมือใหม่ในการผลิตเนื้อหาที่จะชวนทุกคนลองมองมนุษย์ให้ลึกไปมากกว่า ‘การตัดสินด้วยตา’ แต่รับรู้กันและกันได้ ‘ด้วยใจ’ภายใต้การสนับสนุนของ ธนาคารจิตอาสา ความสุขประเทศไทย และ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)
เรื่อง : กองบรรณาธิการ mappa
